Tết Nguyên Đán là một dịp lễ quan trọng trong văn hóa của người Việt. Đây là dịp để người đi xa trở về quê hương; quây quần, đoàn tụ bên gia đình; cùng nhau cầu chúc một năm mới may mắn, an lành.
Tết cũng là dịp lễ gìn giữ được trọn vẹn nhất các bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam với các phong tục truyền thống rất đặc trưng ngày Tết.
Hãy cùng Bookmark điểm qua những phong tục ngày Tết vẫn còn được lưu giữ đến ngày nay nhé.
Cúng ông Công, ông Táo
Theo truyền thống của người Việt, cứ đến ngày 23 tháng Chạp Âm lịch, các gia đình sẽ cùng làm lễ tiễn ông Công, ông Táo lên thiên đình để báo cáo mọi việc trong nhà của gia chủ với Ngọc Hoàng.
Trong ngày này, mọi người thường sẽ dọn dẹp nhà bếp sạch sẽ, nấu mâm cỗ và mua cá vàng về cúng để tiễn ông Công, ông Táo về trời.
Gói bánh chưng, bánh tét
Bánh chưng, bánh tét là những món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt và cũng là món quà ý nghĩa dành cho người thân, bạn bè.
Chính vì vậy, dù cuối năm nhiều việc bận rộn nhưng trong những ngày trước Tết, nhiều gia đình, dòng họ, thôn xóm vẫn thường tụ tập cùng nhau trò chuyện, gói bánh, luộc bánh thâu đêm.
Lau dọn nhà cửa
Trong những ngày cuối năm, các gia đình ở Việt Nam đều dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa, đồ vật sạch sẽ.
Hoạt động này không chỉ là để trang hoàng lại nhà cửa đón Tết mà nó còn mang ý nghĩa sắp xếp lại những điều chưa ổn thỏa, xóa bỏ những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào năm mới với nhiều tài lộc và may mắn.
Chơi hoa ngày Tết
Chợ hoa Tết luôn là một nét đẹp quen thuộc vào mỗi dịp cuối năm. Cây hoa ngày Tết tượng trưng cho sự may mắn. Hoa nở càng đẹp, càng thơm thì năm mới càng sung túc đủ đầy.
Ở miền Bắc, người ta thường chọn cành đào đỏ để cắm trên bàn thờ hoặc cây đào, cây quất để trang trí trong nhà bởi hoa đào màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, cây quất nhiều quả thì chứng tỏ gia đình nhận được nhiều lộc trong năm mới.
Ở miền Trung và miền Nam lại sử dụng cành mai vàng bởi theo quan niệm của họ, mai vàng tượng trưng cho sự cao sang của vua chúa thời phong kiến, là biểu tượng cho sự phát triển thăng tiến.
Tuy mỗi miền mỗi sắc hoa khác biệt nhưng nó đều tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng cho gia đình.
Bày mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả chưng bàn thờ tổ tiên là một phong tục ngày Tết quan trọng không thể thiếu.
Mỗi vùng miền khác nhau sẽ có những cách bày mâm ngũ quả và các loại trái cây khác nhau. Các loại trái cây được sử dụng đều thường có ý nghĩa chung là cầu chúc một năm mới bình an, may mắn, an khang, phú quý.
Cúng Tất niên
Cúng tất niên là một nghi lễ vô cùng quan trọng theo phong tục ngày Tết Cổ truyền của người Việt Nam.
Vào ngày 30 Tết, các gia đình đều sẽ dâng mâm cỗ một cách tươm tất để thắp hương mời thần linh, ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng với gia đình. Đồng thời để cả gia đình sum vầy, tụ họp cùng bên nhau kết thúc năm cũ và chào đón một năm mới.
Đây cũng chính là việc làm thể hiện giá trị nhân văn, đạo đức, lối sống của người Việt, nhắc nhở con cháu phải biết giữ gìn đạo lý của gia đình, lối sống uống nước nhớ nguồn, không được quên nguồn gốc tổ tiên.
Đón giao thừa
Giao thừa là khoảnh khắc mà rất nhiều người chờ mong trong dịp Tết. Đây là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, cũng là khoảnh khắc đất trời giao hoa, thiên nhiên và con người trở nên gần gũi nhất.
Trong đêm giao thừa thường có nhiều hoạt động rất hấp dẫn như ca múa nhạc, bắn pháo hoa, đi chùa, hái lộc,…
Xông đất đầu năm
Sau thời điểm giao thừa, bước sang năm mới, ai là người đầu tiên bước vào nhà cùng với lời chúc mừng năm mới thì đó là người xông đất.
Theo quan niệm của người Việt, người xông đất đầu năm rất quan trọng vì vậy, các gia đình thường chọn những người hợp tuổi, hiền lành, gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt, tính tình vui vẻ để xông đất nhà mình.
Chúc Tết, mừng tuổi
Nhắc đến Tết là nhắc đến những phong bao lì xì đỏ thắm cùng những lời chúc an khang thịnh vượng.
Đi chúc Tết và mừng tuổi là những hoạt động không thể thiếu trong những ngày đầu tiên của năm mới.
Thông thường, vào ngày đầu tiên của năm mới, con cháu trong gia đình sẽ tụ họp cùng nhau chúc thọ, mừng tuổi ông bà, cha mẹ. Sau đó, người lớn sẽ mừng tuổi lại con cháu bằng những phong bao lì xì đỏ để lấy may và chúc con cháu ngoan ngoãn, học giỏi, hạnh phúc trong năm mới.
Đi chùa, hái lộc
Đi lễ chùa đầu năm được coi là một trong những nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt Nam, đầu năm mọi người thường đi chùa với mong muốn cầu cho một năm mới may mắn, hạnh phúc, đồng thời đó còn là việc làm để tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với Đức Phật, tổ tiên.
Đi lễ đầu năm còn là việc khiến bản thân mình trở nên thanh tịnh hơn, gột rửa những điều cũ, bắt đầu cho một năm mới với những điều may mắn, tốt đẹp.
Trong đêm giao thừa, khi đi chùa người ta thường kết hợp hái lộc để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.
Xin chữ đầu Xuân
Không biết từ bao đời nay, người Việt còn có thói quen xin chữ vào những ngày đầu tiên của năm mới. Đây là một phong tục mang nhiều ý nghĩa văn hóa, thể hiện sự trọng chữ nghĩa trọng tri thức của người Việt. Mỗi người lại xin các dòng chữ khác nhau, nhưng đều chung một mong muốn là mọi sự tốt lành, gia đình thuận hoà, tài lộc, sức khỏe.
Ngày nay, việc xin chữ ngày càng phổ biến, nó đã trở thành một nét đẹp trong truyền thống văn hóa người Việt cứ mỗi độ Tết đến xuân về.
Tết là mở đầu của một năm mới, bởi vậy ai cũng mong mình sẽ đạt được những điều may mắn trong năm tới. Do đó, có những phong tục ngày Tết dường như đã ăn sâu bám rễ trong đời sống người Việt, trở thành một phần không thể thiếu, thành một thói quen trong văn hóa của người Việt.
Mặc dù hiện tại, không thể phủ nhận rằng Tết đã có sự mai một, không khí Tết không còn được như xưa. Thế nhưng những giá trị tốt đẹp của ngày Tết Nguyên đán sẽ mãi trường tồn.
Đọc thêm:
