Độc lập tài chính và Nghỉ hưu sớm (FIRE) đang trở thành hai mục tiêu tài chính mà nhiều người trẻ hướng tới. Không phải phụ thuộc vào công việc làm công ăn lương, có thể quyết định con đường sự nghiệp tùy theo ý mình, rời xa gánh nặng cơm áo gạo tiền. Đây là phương pháp tạo ra con đường “thoát khỏi tư bản” sớm hơn mà nhiều bạn trẻ mơ ước.
FIRE là gì?
FIRE (viết tắt của cụm từ Financial Independence & Retire Early) tức độc lập tài chính và nghỉ hưu sớm. Ra đời từ khoảng năm 1992, trào lưu FIRE chính thức được biết đếm thông qua cuốn sách “Your money or your life” (Tiền hay cuộc sống của bạn) của tác giả Vicki Robin và Joe Dominguez.
Ý nghĩa của trào lưu này hướng tới: nghỉ hưu sớm có lẽ không phải là mục tiêu của tất cả mọi người, song tự do tài chính là đích đến mà bất cứ ai cũng nên định hướng sớm.
Theo đó, để thực hiện được mục tiêu này bạn cần tiết kiệm và đầu tư 50-70% thu nhập của mình cho đến khi số tiền bạn có bằng khoảng 25 lần số tiền tiêu dùng trong một năm.
Bạn nên tìm hiểu việc đầu tư tiền nhàn rỗi cho các công cụ tài chính an toàn như trái phiếu chính phủ hay gửi tiết kiệm ngân hàng,… mỗi năm bạn được rút ra tối đa 4% trong đó để chi trả các chi phí sinh hoạt.
Con số 4% này được đưa ra dựa theo một nghiên cứu được xuất bản trên tờ Journal of Financial Planning của William Begen. Theo ông, ngay cả trong thời điểm khó khăn, chúng ta hoàn toàn vẫn có thể rút ra 4% số tiền này, điều này không làm cho khoản tiết kiệm của bạn bị sụt giảm đáng kể. Thêm vào đó, để dự trù cho những hao hụt do lạm phát hay thời gian duy trì thì 3% là con số tốt hơn 4%.
Tại sao trào lưu FIRE lại hấp dẫn người trẻ?
Có hai lý do cơ bản sau đây giải thích cho sự hấp dẫn từ trào lưu FIRE đình đám:
Thứ nhất, FIRE mang lại sự đảm bảo
Người theo đuổi FIRE cần nắm rõ tình hình tài chính của mình, từ đó có kế hoạch cho tương lai. Việc này sẽ giúp bạn kiểm soát và chủ động hơn trong ứng phó với những tình huống bất ngờ có thể xảy ra.
Không những vậy, sau khi đạt được FIRE bạn sẽ có một sự đảm bảo nhất định về mặt tài chính, do luôn có một khoản dự phòng đáng kể nên bạn có thể an tâm hơn những người khác chưa có sự chuẩn bị. Mặt khác việc không phải chạy theo guồng quay công việc cũng sẽ có một đời sống tinh thần thoải mái và khỏe mạnh hơn.
Thứ hai, FIRE mang lại sự tự do
Đạt được FIRE nghĩa là bạn hoàn toàn không còn vướng bận với “cơm áo gạo tiền” nữa, bạn có tự do để dành thời gian cho những đam mê, sở thích của bản thân, trải nghiệm những điều mới mà những người không theo đuổi FIRE khó mà có được.
Những hiểu lầm về FIRE tại Việt Nam
Tuy nhiên do mới xuất hiện ở Việt Nam những năm gần đây nên vẫn còn khá mới lạ và gây ra một số hiểu lầm. Có thể kể đến một số hiểu lầm như:
FIRE chỉ dành cho người có thu nhập cao
Người có thu nhập thấp vẫn có thể đạt được FIRE tuy nhiên khó khăn và chậm hơn người có thu nhập cao. Ngay cả khi bạn có một thu nhập trung bình cao nhưng nếu chi tiêu không có kế hoạch, không có sự kỷ luật thì cũng khó đạt được con số tiết kiệm 50-70% thu nhập.
Thực tế để đạt được FIRE cần sự kỷ luật và hy sinh rất lớn. Vì vậy nếu đã chọn thực hiện phương pháp này thì hãy lấy nó làm động lực để cắt giảm chi tiêu không cần thiết và gia tăng thu nhập cá nhân để đạt tự do tài chính sớm. Nếu không rất có thể bạn sẽ mất nhiều năm để đạt tới FIRE, thậm chí là nghỉ hưu theo độ tuổi thông thường
Nghỉ hưu sớm là không làm gì cả
Nếu tự do tài chính là mục tiêu của tất cả mọi người, thì nghỉ hưu sớm không phải như vậy. Bạn không nhất thiết phải nghỉ việc khi đã đạt tới FIRE. Nghỉ hưu sớm ở đây mang ý nghĩ bạn có thể tự do quyết định con đường sự nghiệp của mình, bạn có thể tiếp tục làm công việc hiện tại hoặc nghỉ việc để làm điều mình thích mà không bị vấn đề tài chính ràng buộc.
Hơn nữa, nếu chọn tiếp tục cống hiến cho công việc hiện tại thì việc đạt được FIRE cũng sẽ giúp bạn có một tâm thế thoải mái hơn, không bị quá gò bó, áp lực khi đối mặt với công việc, cấp trên và khách hàng.
Tự do tài chính là giàu có
FIRE không có nghĩa là giàu có và bạn có thể chi tiêu không tiếc tay. Vì khi đạt được Vì khi đạt được FI, bạn chỉ có thể rút tối đa 4%/năm để chi tiêu.
Con số này đã được tính toán vừa đủ cho chi tiêu cơ bản, khối tài sản của bạn không vơi đi quá nhiều và tiếp tục sinh lãi cho những năm tiếp theo. Rút nhiều hơn 4% có thể làm quỹ đầu tư hao hụt không thể đủ để chi tiêu sau khi nghỉ hưu sớm. Vì vậy nhiều người còn đặt mục tiêu để con số này thấp hơn.
Các bước thực hiện FIRE
Bước 1: Trả hết số nợ
Trước khi đạt được tự do tài chính và nghỉ hưu sớm bạn cần trả hết toàn bộ số nợ nần để tránh làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính của mình. Bạn hãy cố gắng trả hết các khoản nợ đặc biệt là các khoản có lãi suất cao tránh ảnh hưởng đến tài chính của bạn khi vừa phải trả lãi, vừa trả gốc và trang trải cuộc sống hàng ngày. Trả hết nợ bạn giúp bạn dễ dàng hơn trong việc kiếm tiền, tích lũy và đầu tư sinh lời để nhanh chóng đạt được FIRE
Bước 2: Tình con số FI của bạn
Để biết được cần bao nhiêu tiền để bạn đạt được tự do tài chính ta có công thức
FI = Số tiền chi tiêu hàng năm x 25
Để tính được kết quả bạn cần tính toán số tiền bạn tiêu trong 1 tháng cũng như trong một năm. Con số FI cũng cho biết bạn cần bao nhiêu năm để đạt được tự do tài chính. Cũng từ đó mà bạn có thể xây dựng kế hoạch cho lộ trình kiếm tiền và tích lũy của mình.
Có 2 khái niệm là Lean FIRE và Fat FIRE. Lean FIRE (FIRE gầy) chỉ lối sống tằn tiện, tiết kiệm sau khi “về hưu sớm” (chỉ sống cơ bản, ít chi tiêu, ít du lịch), tạo điều kiện cho số FI nhỏ hơn, dễ đạt được hơn. Fat FIRE (FIRE béo) chỉ lối sống thoải mái hơn sau khi “về hưu sớm” (chi tiêu phóng khoáng, du lịch thường xuyên), để đạt được lối sống này, con số FI cần phải cao hơn.
Bước 3: Chi tiêu hợp lý và tìm cách gia tăng thu nhập
Dù cho con số FI của bạn có là lean hay fat thì hầu như ai cũng cần cắt giảm chi tiêu mới có thể đạt được mức tiết kiệm 50-70% thu nhập để đầu tư.. Nhiều người khác làm việc thêm, xin chuyển công việc lương cao hơn, buôn bán phụ việc chính… để tăng thêm thu nhập hàng tháng phục vụ mục đích FIRE.
Áp dụng vào cuộc sống ở Việt Nam, với mức sống thấp hơn nước ngoài, việc tiết kiệm ở Việt Nam về lý thuyết không quá khó. Tuy nhiên, người Việt hàng tháng chi trả rất nhiều tiền vào những thứ “không tên”, tiêu xài không kiểm soát.
Bước 4: Đầu tư và tích lũy
Để có thể nhanh chóng đạt được FIRE từ sớm bạn phải đầu tư phần lớn thu nhập của mình. Có nhiều cách để đầu tư cũng như tạo ra thu nhập thụ động như đầu tư vào thị trường chứng khoán, đầu tư vào bất động sản, góp vốn đầu tư, cho thuê tài sản,… Để tạo ra tính ổn định cho cuộc sống sau nghỉ hưu, các bạn nên đầu tư khoản tiết kiệm vào những công cụ tài chính mang tính lâu dài và rủi ro thấp.
Bước 5: Chuẩn bị cho cuộc sống sau FIRE
Cuộc sống thoải mái, vô lo khi đạt được FIRE dễ khiến nhiều người rơi vào mất phương hướng và buồn chán sau đó. Vì vậy, hãy chuẩn bị cho mình những sở thích hay một kế hoạch cuộc sống sau khi “nghỉ hưu sớm”. Lúc đó bạn có thể vẫn tiếp tục đi làm hoặc không nhưng hãy xác định những mục tiêu mới cho mình ví dụ như theo đuổi ước mơ, sở thích, tham gia vào những công tác cộng đồng,… Hãy tô điểm cuộc sống của mình và làm nhiều điều ý nghĩa để bạn không rơi vào chán chường, mất phương hướng khi nghỉ ngơi quá lâu và không có mục đích theo đuổi.
Tham khảo một số cuốn sách hay về chủ đề quản lý tài chính cá nhân:
- “Người giàu có nhất thành Babylon” giảm 25%
- “Tâm lý học về tiền” giảm 30%
- “Kỹ năng quản lý tài chính trong 30 ngày” giảm 30%
Đọc thêm:
